جشنواره های سینمایی متمرکز شوند

این گزارش هم در صفحه 3 شنبه 25 آذر 85 روزنامه جام جم چاپ شد؛ مثل همیشه با اندکی جرح و تعدیل به خاطر کمبود جا و از این حرف ها! بر و بچه های خبرگزاری هنر هم بهش لینک داده اند که ای کاش منبعش را هم ذکر می کردند
به هر حال اصلش همینی است که این جا می بینید، بی جرح و تعدیل


مدتی است بازار جشنواره های سینمایی از همیشه داغ تر شده و تقریبا هفته ای را هم بدون برگزاری یک جشنواره جدید پشت سر نمی گذاریم. ترافیک این ماجرا آن قدر شدید است که حتی بعضی از آن ها دقیقا هم زمان با هم برگزار می شوند که به عنوان نمونه می شود به برگزاری هم زمان جشنواره فیلم مستند کیش و جشنواره فیلم و عکس دانش جویان اشاره کرد. نکته جالب ماجرا این جاست که بسیاری از این جشنواره ها که از طرف نهاد وسازمان خاصی برگزار می شوند و تلاش می کنند اهداف برگزارکنندگان و سرمایه گذاران خود را تامین کنند، دوره های اولیه خود را پشت سر می گذارند

جواد مزدآبادی کارگردان، رواج برگزاری جشنواره های متنوع را از این جنبه قابل توجه می داند که زمینه حمایت ارگان های مختلف از سینما و فیلم کوتاه فراهم شده، چون آن ها به این نتیجه رسیده اند که با این ابزار می توانند مفاهیم مورد نظرشان را به خوبی به مردم منتقل کنند. اما ناصر باکیده مدیر عامل انجمن سینمای جوان ایران، با این که عقیده دارد نفس تعدد برگزاری جشنواره ها به ویژه در حوزه فیلم کوتاه و با موضوعات مختلف هیچ مشکلی ندارد و این آثار برای نمایش در قالب جشنواره ظرفیت بالایی دارند، یکی از آسیب های بسیار جدی آن ها را این می داند که جشنواره ها به نوعی بر مساله اکران این فیلم ها نقطه پایان می گذارند و این اساسا بر خلاف کارکرد آن هاست
مزد آبادی ادامه می دهد: راحت ترین راه خرج کردن بودجه های فرهنگی که گذشته از بازده خبری خیلی خوب، بشود در آخر سال بیلان کاری خوب و دهان پرکنی هم برایش رد کرد، برگزاری یک جشنواره فیلم است. بین این جشنواره ها رقابتی هم ایجاد شده و جوایز نفیسی که در نظر می گیرند، فیلم سازان جوان را به حضور فیلمشان در آن جشنواره بیش تر ترغیب می کنند. اما از آن جا که بیش تر اوقات ارگان یا نهاد مربوطه جشنواره اش را با موضوعات خیلی خاص و مرتبط با اهداف خودش که چندان با نیاز جامعه و دغذغه فیلم سازان هماهنگ نیست، بودجه ای هم به آن ها تعلق می گیرد که با آن درباره موضوع مورد نظر فیلم بسازند. این گرچه در کل حرکت خوبی است، ولی اولا ریشه دار نیست و ثانیا چون همه چیز مثل همیشه در دقیقه نود و آخرین زمان ممکن انجام می شود، نتیجه خیلی قابل توجهی به همراه ندارد

این کارگردان که اخیرا به همراه یکی از فیلم های کوتاهش در جشنواره مستند کیش حضور داشته و از نحوه برگزاری اش دل پری دارد، به عدم کارشناسی های لازم در برگزاری جشنواره ها گلایه می کند و تاکید می کند که باید در انتخاب مدیران و دبیران جشنواره ها دقت بیش تری به خرج داد:« اگر او و بقیه عوامل اجرایی در آن زمینه اعتبار داشته باشند و شناخته شده باشند، هم فیلم های بهتری به جشنواره می رسد و هم نحوه برگزاری بهتر خواهد بود. اما اگر دبیر یک جشنواره هیچ ارتباطی با آن نداشته باشد، اتفاقات خوبی نمی افتد

نکته دیگر این است که بسیاری از این جشنواره ها با موضوعات مختلف و شکل های متفاوتشان فقط یک بار برگزار می شوند. باکیده ضمن اشاره به این مشکل که در نهایت به تعطیلی آن ها می انجامد، می گوید:« در سال اول همه فیلم هایی که به نوعی با موضوع اعلام شده از سوی برگزارکنندگان هم خوانی دارد، به نمایش درمی آید و سال بعد دیگر به قدری که برای برگزاری جشنواره دوم کفایت کند، تولیدات تازه ای با این موضوع انجام نشده است
جشنواره های فیلم های خانوادگی ارومیه، فیلم های اجتماعی در آبادان، فیلم سونی، وارش و ... نمونه هایی از این دست هستند
جواد مزدآبادی همه مشکلات را ناشی از عدم نظارت بر جشنواره ها می داند که نتیجه ای جز برگزاری جشنواره های مختلف با موضوعات یکسان یا شبیه به هم ندارد. او در حالی از 3 جشنواره رویش، رحمت و نماز و نیایش به روایت دوربین که با موضوع فیلم های دینی برگزار می شود، به عنوان مصداق حرفش نام می برد که خودش در هیات انتخاب جشنواره نماز و نیایش به انتخاب فیلم های رسیده به دفتر جشنواره مشغول است: وزارت ارشاد و معاونت سینمایی اش باید با متمرکز کردن این جشنواره ها به فکر برگزاری یک جشنواره خوب باشند. اما مشکل این جاست که به عقیده مسئولان کیفیت از دل کمیت بیرون می آید


باکیده نیز با طرح موضوع فشردگی و ترافیک جشنواره های سینمایی، مخصوصا بعد ماه رمضان تا محرم هر سال اضافه می کند:«برگزاری هم زمان آن ها باعث می شود که تاثیر آن ها کم رنگ بشود یا حتی از بین برود.این جاست که نقش دفتر امور جشنواره های معاونت سینمایی ارشاد برای برنامه ریزی پررنگ تر می شود. دسته بندی جشنواره ها مثلا در رده های مختلف الف و ب و جیم یا تقسیم بندی های مشابه راه دیگری است که لااقل مرز اعتباری آن ها را مشخص تر می کند
و مزدآبادی در پایان، راه حلی برای متمرکز شدن جشنواره ها عنوان می کند: به جای این که خود جشنواره هرجوری که می خواهد خرج کند، بودجه را به سینمای جوان و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بگذارد تا با نگرش و مدیریت درست، به نتیجه بهتری برسیم. و قبل از همه این ها بهتراست به جای جشنواره، به بازاری برای فروش و عرضه و درآمدزایی آثار تولید شده بیندیشیم تا از بازده مالی آن ها فیلم های بعدی تولید شود
به هر حال جشنواره فیلم شهر هم از روز شنبه کارش را آغاز کرده و جشنواره های پلیس، فیلم 100 ، بهزیستی، آوینی، زنان، ایدز، فجر، کودک اصفهان و ... در راهند. مثل همیشه این گذشت زمان است که مشخص خواهد کرد این جشنواره ها فقط کارهای ضربتی و شوک دهنده هستند یا واقعا در درازمدت به حال جریان سینما و خصوصا فیلم کوتاه مفید خواهند بود